Με το γυναικολογικό υπερηχογράφημα γίνεται έλεγχος της μήτρας, του ενδομητρίου και των ωοθηκών. Συνήθως, συμβαίνει διακολπικά κι όχι διακοιλιακά, καθώς η διακολπική οδός προσφέρει καλύτερη απεικόνιση. Ωστόσο, εφόσον είναι ενδείκνυται, για παράδειγμα σε νεαρά κορίτσια που δεν έχουν σεξουαλικές επαφές, η εξέταση μπορεί να γίνει διακοιλιακά, με κάποιους περιορισμούς στην ευκρίνεια της υπερηχογραφικής εικόνας.
Ο υπερηχογραφικός έλεγχος είναι μία μη επεμβατική, απεικονιστική μέθοδος, ανώδυνη εξέταση και διαρκεί μερικά λεπτά. Μάλιστα, σε μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί, το 95-99% των γυναικών αναφέρουν ότι πρόκειται για μία ιδιαίτερα ανεκτή και ανώδυνη εξέταση. Δεν περιλαμβάνει τη χρήση κανενός είδους ακτινοβολίας, παρά μόνο ήχων υψηλής συχνότητας, που δεν ενέχουν κανένα κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία. Συνιστάται πριν από το υπερηχογράφημα, η γυναίκα να ουρήσει, ώστε η ουροδόχος κύστη της να είναι άδεια. Τα αποτελέσματα της εξέτασης είναι διαθέσιμα άμεσα και αναλύωνται μέσω μιας οθόνης από την γυναικολόγο στην γυναίκα.
Με το γυναικολογικό υπερηχογράφημα γίνεται:
-Έλεγχος του μεγέθους, της ανατομίας, της σύστασης και της μορφολογίας των έσω γεννητικών οργάνων της γυναίκας (μήτρα και ωοθηκών
-Διάγνωση καλοήθων όγκων της μήτρας (π.χ ινομυώματα) και παρακολούθηση της εξέλιξής τους
-Διάγνωση όγκων των ωοθηκών
-Διάγνωση παθήσεων του ενδομητρίου, δηλαδή του εσωτερικού στρώματος της μήτρας (π.χ ενδομητρικό πολύποδα, ενδομητρικά ινομυώματα)
-Διάγνωση παθολογικών καταστάσεων, όπως φλεγμονές της πυέλου (με την παρουσία συλλογής ελεύθερου υγρού στο Δουγλάσσειο χώρο) αλλά και τυχόν εξωμητρίου κυήσεως
-Παρακολούθηση της ωρίμανσης των ωοθυλακίων σε γυναίκες που αντιμετωπίζουν προβλήματα γονιμότητας ή υποβάλλονται σε θεραπεία για πρόκληση ωορρηξίας
