Ο καρκίνος του μαστού, εκτός από του δέρματος, αποτελεί σήμερα στις γυναίκες τον συχνότερο είδος καρκίνου. Μία στις οκτώ γυναίκες θα αναπτύξει τη νόσο κατά τη διάρκεια της ζωής της (συχνότητα 12,8%). Ο βασικότερος παράγοντας κινδύνου για την εμφάνιση καρκίνου του μαστού είναι να είσαι γυναίκα, καθώς καρκίνο του μαστού ενδέχεται να αναπτύξει κι ένας άνδρας (συμβαίνει περίπου 100 φορές πιο συχνά στις γυναίκες).
Ο κίνδυνος αυξάνει καθώς αυξάνεται ο αριθμός της ηλικίας της γυναίκας. Παρ’ότι εμφανίζεται συχνότερα στις γυναίκες ηλικίας άνω των 40 ετών, εντούτοις, ακόμα και γυναίκες νεότερης ηλικίας ενδέχεται να εμφανίσουν τη νόσο. Όταν ο καρκίνος του μαστού ανιχνεύεται έγκαιρα (είναι περιορισμένος εντός του μαστού), οι πιθανότητες επιβίωσης για την γυναίκα, είναι εξαιρετικά υψηλές.
Δεν υφίσταται κανένας τρόπος για να αποδευχθεί η ανάπτυξη του καρκίνου του μαστού. Όμως, ορισμένες συνήθειες και η υιοθέτησή τους σε καθημερινή βάση, βελτιώνουν την συνολική κατάσταση της υγείας της γυναίκας κι έτσι θα την βοηθήσουν να μειώσει σημαντικά τους παράγοντες κινδύνου. Έτσι, προείνεται να ληφθούν μέτρα που μειώνουν τη συχνότητα της νόσου. Αναλυτικά, συστήνεται η διατήρηση ενός φυσιολογικού βάρους, η άσκηση, το ισορροπημένο διαιτολόγιο, η αποφυγή αλκοόλ και χρόνιας κατανάλωσης αντισυλληπτικών χαπιών και καπνίσματος. Επίσης, είναι σημαντικό κάθε γυναίκα να είναι εξοικειωμένη με την εμφάνιση και την μορφολογία των μαστών της. Αν γνωρίζει την φυσιολογία του σώματός της, τότε θα είναι σε θέση να παρατηρήσει άμεσα οποιαδήποτε αλλαγή και να επισκεφθεί τον ιατρό της. Τέλος, ενώ η μαστογραφία μειώνει τη θνητότητα κατά 50%, γιατί βρίσκει τον καρκίνο μαστού υποκλινικά, δηλαδή πριν γίνει ψηλαφητός από την ίδια ή τον ιατρό, η επίσκεψη στον γυναικολόγο ώστε να γίνει ψηλαφητός ο όγκος (κλινική διάγνωση), είναι εξίσου σημαντική.
Ο όρος που χρησιμοποιείται κατά κόρον, είναι ο όρος: πρόληψη (π.χ Η πρόληψη σώζει ζωές, Οκτώβριος μήνας πρόληψης κατά του καρκίνου του μαστού, προληπτική μαστογραφία). Στην πραγματικότητα, ο όρος αυτός δεν αποκαλύπτει την πραγματικότητα ως έχει. Συγκεκριμένα, το λεξικό της Ακαδημίας Αθηνών γράφει: προλαμβάνω= εμποδίζω το δυσάρεστο να συμβεί, να ξεκινήσει. Επομένως, η χρήση της φράσης ‘’πρόληψη του καρκίνου μαστού’’, σημαίνει να εμποδίσω να πάθει η γυναίκα καρκίνο μαστού. Δυστυχώς, όμως, πρόληψη δεν υπάρχει για τον καρκίνο του μαστού. Αυτό που υφίσταται, είναι η πρώιμη διάγνωση. Αυτό σημαίνει η έγκαιρη διαπίστωση της ύπαρξης του καρκίνου του μαστού, πριν γίνει ψηλαφητός, δηλαδή υποκλινικά. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο με την screening απεικόνιση (εξέταση ασυμπτωματικών γυναικών), με την μέθοδο της μαστογραφίας, αλλά και του υπερηχογραφήματος, που συμπληρώνεται με κλινική εξέταση από τον γιατρό και σπανιότερα με μαγνητική μαστογραφία. Η πρώιμη διάγνωση, σώζει ζωές, γιατί είναι όσο αναγκαία είναι και η θεραπεία, για την εκάστοτε νόσο. Έτσι, είναι σημαντικό κάθε γυναίκα να μιλήσει με την οικογένειά της, ώστε να είναι ενήμερη γθα το οικογενειακό ιατρικό ιστορικό της. Επίσης, να μιλήσει με τον γιατρό της, ώστε να αξιολογήσει τον δικό της προσωπικό κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού. Στην περίπτωση που η γυναίκα ανήκει σε ομάδα υψηλού κινδύνου, προτείνεται η συζήτηση με τον θεράποντα ιατρό της αναφορικά με το ποιες διαγνωστικές εξετάσεις είναι οι καταλληλότερες για εκείνη.
Μαστογραφία είναι η ακτινογραφία του μαστού με ένα ειδικό μηχάνημα που λέγεται μαστογράφος. Η μαστογραφία δεν πονάει, πρέπει να υπάρξει, όμως, μία ελαφρά πίεση, για να έχει καλύτερη εικόνα. Στις περιπτώσεις που ο μαστός είναι πυκνός, τότε χρειάζεται μεγαλύτερη πίεση, που μπορεί να προκαλέσει πόνο. Παρ’ότι η εξέταση γίνεται με ακτίνες, δεν είναι επικίνδυνη εξέταση, αφού οι σημερινοί μαστογράφοι είναι χαμηλής δόσης κι εκπέμπουν πολύ μικρή δόση ακτινοβολίας, η οποία δεν βάζει σε κίνδυνο την υγεία της γυναίκας. Γενικά, η μαστογραφία αναφοράς (πρώτη μαστογραφία), πρέπει να γίνεται σε ηλικία μεταξύ 35-40 χρονών και αποτελεί τη μαστογραφία αναφοράς για το μέλλον. Η Ελληνική Εταιρεία Μαστολογίας (Senologic Hellenic Society) αναφέρει την επανάληψη της μαστογραφίας κάθε χρόνο, μετά την ηλικία των 40 ετών κι αν τα ευρήματα είναι φυσιολογικά κι αυτό επειδή μετά την ηλικία αυτή ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του μαστού, αυξάνει. Έτσι αν τύχει στο μεταξύ να αναπτυχθεί καρκίνος του μαστού θα διαγνωσθεί σε πολύ αρχικό στάδιο. Τα δεδομένα μεταβάλλονται, όταν μιλάμε για γυναίκα η οποία έχει θετικό οικογενειακό ιστορικό. Με άλλα λόγια, η κατάταξη της γυναίκας σε ομάδα χαμηλού, μέσου ή υψηλού κινδύνου, μεταβάλλει το χρονοδιάγραμμα κλινικής εξέτασης, παρακολούθησης και εξετάσεων.
