Η κολπίτιδα είναι η φλεγμονή του κόλπου, η οποία μπορεί να είναι ασυμπτωματική ή να προκαλέσει ενοχλήσεις όπως κνησμό, επώδυνη ούρηση, άτυπες εκκρίσεις, αίμα μετά την σεξουαλική επαφή και έντονη δυσοσμία.
Στη βάση της είναι συνήθως μία λοίμωξη του κατώτερου γεννητικού συστήματος από μύκητες, βακτήρια, παράσιτα κτλ. Η φυσιολογική κολπική χλωρίδα προστατεύει φυσικά τον κόλπο κι όταν αυτή διαταράσσεται, όπως μετά από την λήψη αντιβιοτικών, μπορεί να έχει ως συνέπεια την αυξημένη ευαισθησία στις κολπίτιδες. Επίσης, σε ορισμένες περιπτώσεις η κολπίτιδα προκαλείται από σεξουαλικά μεταδιδόμενους μικροοργανισμούς και εκδηλώνεται μετά από ερωτική επαφή. Τέλος, η ατροφία του κόλπου και τα μειωμένα επίπεδα οιστρογόνων μετά την εμμηνόπαυση, αλλά και κάποιες δερματικές παθήσεις μπορούν επίσης να προκαλέσουν κολπίτιδα.
Οι πιο κοινοί τύποι κολπίτιδας είναι:
-Βακτηριακή κολπίτιδα: προκαλείται από ορισμένα βακτήρια όπως ο Αιμόφιλος του κόλπου (Gardnerella Vaginalis), αλλά και άλλου τύπου βακτήρια. Ονομάζεται και μη ειδική κολπίτιδα και συνήθως προκαλεί γκριζόλευκες εκκρίσεις, δύσοσμα υγρά και κνησμό.
-Μυκητιασική κολπίτιδα: προκαλείται από μύκητες της οικογένειας Candida Albicans ή πιο σπάνια non Albicans. Παρουσιάζεται συνήθως με ερεθισμό των έξω γεννητικών, φαγούρα και λευκές πηχτές εκκρίσεις.
-Τριχομονάδωση/Τριχομονίαση: είναι ένα σεξουαλικώς μεταδιδόμενο παράσιτο και προκαλεί έντονη δυσφορία στα γεννητικά όργανα και κιτρινοπράσινες εκκρίσεις.
-Χλαμύδια: αποτελούν το πιο συχνό σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα. Η θεραπεία της χλαμυδιακής λοίμωξης είναι σχετικά απλή. Παρ’όλα αυτά, σε ένα μεγάλο ποσοστό γυναικών δεν προκαλούν συμπτώματα και σε περίπτωση που δεν αναγνωριστούν και αντιμετωπιστούν καταλλήλως, μπορούν να μεταναστεύσουν στα άνω γεννητικά όργανα (μήτρα, σάλπιγγες) και να προκαλέσουν φλεγμονή, με συνέπεια τη μείωση της γονιμότητας της γυναίκας.
Για την διάγνωση της κολπίτιδας είναι απαραίτητη η κλινική εξέταση από τον γυναικολόγο. Αφού γίνει λήψη του λεπτομερούς ιατρικού ιστορικού, ακολουθεί γυναικολογική εξέταση και καλλιέργεια κολπικού υγρού. Η διάρκεια της εξέτασης δεν ξεπερνά τα 15-20 λεπτά, ενώ δεν απαιτείται κάποια ειδική προετοιμασία για αυτήν.
Η θεραπεία της κολπίτιδας στοχεύει στην φαρμακευτική αντιμετώπιση του αιτιολογικού παράγοντα και στην αποκατάσταση της φυσιολογικής κολπικής χλωρίδας. Η διάρκεια και το είδος της αγωγής εξαρτώνται από την αιτιολογία και κυμαίνονται από 3 μέρες έως και 1-2 εβδομάδες. Η κολπίτιδα μπορεί να προκληθεί από μία πληθώρα μικροοργανισμών, οπότε η γυναίκα πρέπει πάντα να λαμβάνει στοχευμένη θεραπεία. Σε αυτό βοηθά το αντιβιόγραμμα ή τεστ ευαισθησίας. Για παράδειγμα, ένα κολπικό υπόθετο ή μία κολπική κρέμα μπορεί να είναι απολύτως ανώφελη, αν ο μικροοργανισμός στον οποίο απευθύνεται δεν είναι ευαίσθητος στο συγκεκριμένο σκεύασμα. Επίσης, η ενόχληση μπορεί να οφείλεται απλά σε κάποια δερματίτιδα, σε κάποια αλλεργία, στην ατροφία του κόλπου κτλ. Γι’ αυτό, σε κάθε περίπτωση η διάγνωση πρέπει να γίνεται από τον γυναικολόγο και να ακολουθεί η ανάλογη θεραπεία. Σε κάποιες περιπτώσεις (χλαμύδια, μυκόπλασμα, ουρεόπλασμα) είναι απαραίτητη η επανεξέταση της γυναίκας λόγω της έμφυτης ανθεκτικότητας ορισμένων μικροοργανισμών. Για απλές κολπίτιδες (μύκητες, βακτηριακή κολπίτιδα), συνήθως δεν απαιτείται επανεξέταση. Επίσης, σε ορισμένες περιπτώσεις συνιστάται η θεραπεία και του ερωτικού συντρόφου.
Η πρόληψη της κολπίτιδας είναι εξίσου σημαντική όσο και η θεραπεία. Ξεκινάει από την τήρηση των κανόνων καλής υγιεινής και την αποφυγή των παραγόντων κινδύνου.
Κάποιες χρήσιμες συμβουλές για την πρόληψη της κολπίτιδας είναι:
Καλή σωματική υγιεινή
Χρήση προφυλακτικού κατά την σεξουαλική επαφή
Χρήση άνετου ρουχισμού που να επιτρέπει την απομάκρυνση της υπερβολικής υγρασίας, κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες (βαμβακερά εσώρουχα, άνετα-αέρινα ρούχα)
Αλλαγή του βρεγμένου μαγιώ
Χρήση καθαρής προσωπικής πετσέτας (στην παραλία, στο σπίτι)
Χρήση προβιοτικών κατά τη διάρκεια λήψης αντιβίωσης
Αποφυγή καθαριστικών της ευαίσθητης περιοχής – Χρήση ήπιων σαπουνιών για την ευαίσθητη περιοχή (π.χ πράσινο σαπούνι)