Η κολποσκόπηση είναι μια απλή εξέταση, κατά την οποία ο γυναικολόγος με τη χρήση ειδικού μικροσκοπίου, του κολποσκοπίου, εξετάζει τον τράχηλο της μήτρας αλλά και τον κόλπο, σε μεγέθυνση, αφού προηγουμένως τοποθετηθούν κάποια διαλύματα στον τράχηλο, προκειμένου να χαρτογραφηθούν οι παθολογικές περιοχές. Η συγκεκριμένη εξέταση αποτελεί κύρια διαγνωστική μέθοδο για τη διερεύνηση των παθολογικών αλλοιώσεων στο test Παπανικολάου.

Δηλαδή, πραγματοποιείται όταν το τεστ ΠΑΠ είναι μη φυσιολογικό, προκειμένου να επιβεβαιωθεί το αποτέλεσμα και να καθοριστεί η βαρύτητα της βλάβης, όταν υπάρχουν βλάβες ή φλεγμονές στον τράχηλο, καθώς και μετά από θεραπεία για καρκίνο του τραχήλου. Στη διάρκεια της εξέτασης, ο γιατρός μπορεί να προβεί σε μικρές βιοψίες (punch biopsy), ώστε να επιβεβαιώσει την έκταση της βλάβης (Μετά τη λήψη βιοψιών απαγορεύεται για 48 ώρες η σεξουαλική επαφή, καθώς και η χρήση gel και ταμπόν).

Δεν θα χρειαστούν όλες οι γυναίκες θεραπευτική παρέμβαση, με ένα παθολογικό τεστ Παπανικολάου. Η κολποσκόπηση, με ή χωρίς λήψη βιοψίας, θα καθορίσει εάν και πότε χρειάζεται θεραπεία.

Η κολποσκόπηση:
-Μπορεί να γίνει και στην διάρκεια της κύησης.
-Mπορεί να γίνει σε οποιαδήποτε φάση του κύκλου, εκτός κι αν υπάρχει έντονη κολπική αιμορραγία, οπότε συνήθως πρέπει να αναβληθεί.
-Να γίνεται χωρίς να έχει προηγηθεί χρήση κολπικών κρεμών.
-Διαρκεί περίπου 5-10 λεπτά.
-Είναι ανώδυνη.
-Χρειάζεται διάλυμα οξεικού οξέος το οποίο μπορεί να προκαλέσει ένα αίσθημα κρύου ή ελαφρού καψίματος της περιοχής, χωρίς την αίσθηση πόνου.
-Διενεργείται συνήθως χωρίς αναισθησία, αν χρειαστεί να ληφθεί βιοψία και το συχνότερο αίσθημα μετά από αυτή τη διαδικασία είναι ένα αίσθημα «κράμπας» που μιμείται την περίοδο.