Η κύηση αποτελεί μία από τις σημαντικότερες φάσεις στην διάρκεια της ζωής της γυναίκας. Η ίδια, έχει πολλαπλούς και σύνθετους ρόλους στο ταξίδι της εγκυμοσύνης της, ένας από τους οποίους είναι η μορφοποιός ιδιότητά της. Το σώμα της γυναίκας, είναι ο ναός μέσα στον οποίο ζει κι αναπτύσσεται το έμβρυο σχεδόν 9 ολόκληρους μήνες. Η ίδια, εγκυμονεί το έμβρυο μέσα της, το διαμορφώνει, το επηρεάζει, το θρέφει και το ενδυναμώνει, με πολλούς τρόπους. Συγκεκριμένα, η διατροφή που επιλέγει να ακολουθήσει, είναι μέγιστης σημασίας, αφού ταυτίζεται απόλυτα με την συνολική υγεία και διαιώνιση του ανθρώπινου είδους μας.
Η σημασία της καλής-υγιεινής διατροφής της μητέρας και κατά συνέπεια των θρεπτικών συστατικών που προσλαμβάνει το έμβρυο, έχει αποδειχθεί επιστημονικά. Η ανεπαρκής πρόσληψη θρεπτικών συστατικών, έχει, πολλές φορές, ως αποτέλεσμα την μειωμένη ανάπτυξη του κύριου οργάνου θρέψης του μωρού, που είναι ο πλακούντας.
Η γυναίκα θέτει τα θεμέλια για την ανάπτυξη και τη μελλοντική υγεία του παιδιού της. Οι ανάγκες σε ενέργεια αυξάνονται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι η έγκυος οφείλει να καταναλώνει διπλάσια ποσότητα φαγητού, αλλά, αντιθέτως, τροφές πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά.
Η καθημερινή διατροφή της εγκύου, συνιστάται να περιλαμβάνει μία ποικιλία θρεπτικών συστατικών, η οποία βασίζεται στις ακόλουθες 5 ομάδες τροφών: τους υδατάνθρακες, τη πρωτεΐνη, τα γαλακτοκομικά, τα φρούτα και τα λαχανικά. Συγκεκριμένα, στην διάρκεια της εγκυμοσύνης, συνιστάται η υγιεινή και ισορροπημένη μεσογειακή διατροφή, με σκοπό:
- Την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος (προστασία από τον κορωνοϊό)
- Την διατήρηση και βελτίωση της υγείας κι ευεξίας σε ολόκληρη τη ζωή της γυναίκας
- Τον έλεγχο του σωματικού βάρους της γυναίκας
- Την κάλυψη των διατροφικών αναγκών της γυναίκας και του εμβρύου
Η εγκυμονούσα συνιστάται να εμπλουτίζει την διατροφή της με:
- Φρούτα (φρέσκα, αποξηραμένα φρούτα, χυμούς φρούτων), λαχανικά, δημητριακά, όσπρια, ξηρούς καρπούς
- Ψητές ή βραστές τροφές κι όχι τόσο τηγανιτές (τα φρέσκα προϊόντα είναι προτιμότερα)
- Εβδομαδιαία κατανάλωση ψαριού και πουλερικών (καλά μαγειρεμένων για να αποφευχθεί ο κίνδυνος της σαλμονέλας)
- Τα γαλακτοκομικά προϊόντα το γάλα και τα προϊόντα που παρασκευάζονται από γάλα, όπως τα γιαούρτι και το τυρί, αποτελούν καλή πηγή ασβεστίου. Το Αμερικάνικο Κολλέγιο Μαιευτήρων και Γυναικολόγων, συνιστά για τα άτομα που αντιμετωπίζουν δυσπεψία των γαλακτοκομικών προϊόντων, την κατανάλωση μπρόκολου, σκούρων πράσινων λαχανικών, τις σαρδέλες ή εξωγενές συμπλήρωμα ασβεστίου.
- Σπάνια κατανάλωση κόκκινου κρέατος και προϊόντων του
- 9-11 ποτήρια υγρών την ημέρα (εκ των οποίων 7-9 είναι νερό)
Η εγκυμονούσα συνιστάται να αποφεύγει:
- Αλκοολούχα ποτά
- Τσιγάρα/ Ηλεκτρονικά τσιγάρα/ Τσιγάρα ατμού
- Καφεΐνη- Η κατανάλωση καφεΐνης να περιορίζεται σε 200 mg ημερησίως (όχι > από 2 φλιτζάνια/ημέρα)
- Σόγια και προϊόντα με βάση τη σόγια (π.χ γάλα σόγιας)
- Γλυκά και ζάχαρη
- Λευκό ψωμί, λευκά ζυμαρικά και προϊόντα που παρασκευάζονται από λευκό αλεύρι (συνιστώνται τα προϊόντα ολικής άλεσης, όπως ζυμαρικά ολικής άλεσης και το καστανό ρύζι)
- Παγωτό μηχανής
- Έτοιμες σαλάτες/ φρουτοσαλάτες σε εστιατόρια/ ταβέρνες
- Υποκατάστατα ζάχαρης (π.χ ασπαρτάμη, σουκραλόζη, στέβια)
- Μαλακά τυριά (π.χ ανθότυρο, mozzarella, μαλακιά φέτα, μυζήθρα, κατίκι, μπλε τυρί)
- Συσκευασμένα τριμμένα τυριά
- Εξωτερική φλοίδα από όλα τα τυριά
- Αλλαντικά και πατέ
- Συκώτι
- Μη καλοψημένο κρέας
- Ωμά αυγά (π.χ σε μαγιονέζα)
- Μεγάλα ψάρια (π.χ καρχαριοειδή, ξιφία προς αποφυγή βαρεών μετάλλων-υδράργυρο)
- Ωμά ψάρια και τα κονσερβοποιημένα προϊόντα (π.χ σούσι, μύδια, γυαλιστερές, κυδώνια, στρείδια, έτοιμες αποφλοιωμένες γαρίδες), ωμά όστρακα, καπνιστά ψάρια και θαλασσινά (π.χ σολωμός)
Γενικές συμβουλές:
-Συχνότητα γευμάτων: Κατανάλωση 3 κύριων γευμάτων κι ανάλογα με την όρεξή της εγκυμονούσας, τουλάχιστον 2 ενδιάμεσα μικρογεύματα την ημέρα.
-Σχολαστικό πλύσιμο των λαχανικών και των φρούτων, μέχρι να απομακρυνθούν όλα τα υπολείμματα χώματος.
-Αποφυγή καθαρισμού απορριμμάτων γάτας. Αν πρέπει να το κάνει η ίδια, προτείνεται η χρήση γαντιών και το σχολαστικό πλύσιμο των χεριών της, μετά το πέρας της διαδικασίας.
-Αποφυγή της άμεσης επαφής με αδέσποτα ζώα. Τα εμβολιασμένα, αποπαρασιτωμένα και αποκλειστικά οικόσιτα κατοικίδια, είναι εντελώς ακίνδυνα.
-Μούλιασμα οσπρίων στο νερό, πριν το μαγείρεμα και βράσιμο αυτών τα για αρκετή ώρα (αποφυγή φουσκώματος).
Παράδειγμα υπολογισμού:
ΔΜΣ = Βάρος (κιλά) / (Ύψος)2 (μέτρα2)
π.χ 60kg / 1,70m Χ 1,70m δηλ. 60kg / 2,89 = 20,76